हिन्दी - स्वामी दयानन्द सरस्वती
मनुष्यों को उक्त अग्नि की नित्य वृद्धि करनी चाहिये, इस विषय का उपदेश अगले मन्त्र में किया है ॥
संस्कृत - स्वामी दयानन्द सरस्वती
मनुष्यैः स नित्यं वर्द्धनीय इत्युपदिश्यते ॥
(तम्) भौतिकमग्निम् (त्वा) यः। अत्र व्यत्ययः (समिद्भिः) काष्ठादिभिः (अङ्गिरः) अङ्गति प्रापयति यः सोऽङ्गिरः। अङ्गाराऽअङ्कनाऽअञ्चनाः (निरु०३.१७) (घृतेन) पूर्वोक्तेन (वर्द्धयामसि) वर्द्धयामः। अत्र इदन्तो मसि [अष्टा०७.१.४६] इतीकारादेशः। (बृहत्) महत् यथा स्यात् तथा (शोच) शोचति प्रकाशते। अत्र व्यत्ययेन लडर्थे लोट्। द्व्यचोऽतस्तिङः [अष्टा०६.३.१३५] इति दीर्घश्च। (यविष्ठ्य) योऽतिशयेन युवा पदार्थानाममिश्रीकरणे बलवान् सः। यविष्ठ एव यविष्ठ्यः। अत्र युवन् शब्दादिष्ठन् प्रत्ययस्ततो नवसूरमर्तयविष्ठेभ्यो यत् (अष्टा०वा०५.४.३६) इति वार्तिकेन स्वार्थे यत्प्रत्ययः। अयं मन्त्रः (शत०१.३.३.२५-२६) व्याख्यातः ॥३॥